Deeltijd? Hoe durf je!

“Een slimme meid is op haar toekomst voorbereid.” Dit betrof de klinkende slogan van een postbus 51-campagne van de Nederlandse Rijksoverheid die liep van 1989 tot en met 1992.

Ver voor jouw tijd dus.

Het doel van deze voorlichtingscampagne propaganda was het stimuleren van emancipatie en arbeidsparticipatie onder jonge vrouwen, en ze ervan bewust te maken dat het kostwinnersmodel in de toekomst financieel onhoudbaar zou worden.

De economie moest groeien en ons levensstandaard werd als maar duurder, dus de tijden dat de man buitenshuis werkt en de vrouw zorg draagt voor het onbetaalde werk en de kinderen waren spoedig voorbij. De vrouw moest ook aan de bak.

In reactie hierop werd het tweeverdienersmodel geïntroduceerd en dat heeft zijn vruchten afgeworpen.

De afgelopen 30 jaar hebben vrouwen een enorme inhaalslag gemaakt als het gaat om werken. Hoera! Of toch niet?

Slechts 4 op de 10 vrouwen is economisch zelfstandig

Uit recente cijfers blijkt dat 62% van de Nederlandse vrouwen al na het afronden van haar opleiding, dus nog zonder man of kind, kiest voor parttime werk.

Volgens Sander Schimmelpenninck zijn daardoor 3,4 miljoen vrouwen financieel niet onafhankelijk en dat neemt hij ze kwalijk.

“Vrouwen hebben een maatschappelijke verantwoordelijkheid om een economische bijdrage te leveren, je hebt de maatschappij veel gekost. Bovendien, omdat jij minder werkt moet een ander meer werken, dat is wat vrouwen zich niet realiseren” aldus Schimmelpenninck.

Helaas is deze opiniemaker niet de enige die met zijn linkse vingertjes loopt te wijzen, een groot gedeelte van de media volgt gretig en portretteert deze vrouwen als ‘balanstrutjes.’

Niet alleen dat, je bent ook verantwoordelijk voor het tegenhouden van de emancipatie en je geeft het verkeerde voorbeeld aan je kinderen. Dat je het maar even weet…

De voorsprong wordt weer uit handen gegeven

Moet je daar wakker van liggen? Wat mij betreft niet.

Als vrouw kan je het toch nooit goed doen, of je nou fulltime, parttime werkt of thuisblijfmoeder werkt. Er valt altijd wat op aan te merken.

Bovendien, een vrouw schuldig laten voelen is een goede manier om haar in beweging te krijgen. Dus dat is wat ze proberen…

Feit is wel dat vrouwen tegenwoordig betere studieresultaten behalen en gemiddeld hoger opgeleid zijn dan mannen, maar dat ogenschijnlijk hun ambitie daarna snel afneemt.

Logisch beredeneerd is dat natuurlijk zonde, zij het niet dat dit geen logische discussie is.

Meerdere factoren spelen een rol, bijvoorbeeld gaan samenwonen, maar vooral een kinderwens is doorslaggevend. Zodra een vrouw moeder wordt lijkt er iets in haar te veranderen.

Het gevolg hiervan is dat de gehele voorsprong die ze hebben opgebouwd ten opzichte van mannen na de bevalling uit handen wordt gegeven.

Vrouwen stoppen met werken of kiezen dan definitief voor deeltijdwerken (als ze dat nog niet gedaan hadden).

Kan een vrouw die fulltime werkt een goede moeder zijn?

Het is een onderwerp dat veel emotie en verwarring met zich meebrengt, en deze heerlijk geframede vraag komt van een gerenommeerde nieuwssite is daar een voorbeeld van, als of deze twee zaken aan elkaar gerelateerd zijn.

Het aantal werkuren heeft natuurlijk niet direct te maken met het zijn van een goede of slechte ouder, tenzij fysieke aanwezigheid een maatstaf is (en dat zou het moeten zijn).  

Toch denken ze daar in het buitenland vaak anders over.

In de documentaire “Waarom werken vrouwen niet?” ging presentator Liesbeth Straats naar België, Frankrijk en Finland, drie landen waar verreweg de meeste vrouwen wel fulltime werken.

In het buitenland wordt de thuisblijfmoeder gezien als iets uit het verleden. Deeltijd werken is al helemaal uit den boze. Je werkt of je werkt niet. Het hebben van kinderen is geen reden om een stapje terug te doen.

Deze vrouwen willen graag zeggen dat ze onafhankelijk en geëmancipeerd zijn. Maar wat betekend dat concreet?

Als we kijken naar Frankrijk dan betekend emancipatie delegeren. Kinderen van werkende moeders spenderen het grootste deel van de dag op school of bij au pairs.

In deze documentaire is te zien dat ze hun moeders alleen sporadisch bij het avondeten zien (want vaak liggen ze al op bed als ze thuiskomt)

Mijn eerste gedachte: je krijgt toch geen kind om het de hele week niet te zien?

Hoe zit het precies in Nederland?

Vrouwen in Nederland hebben niet alleen het gevoel dat ze gemiddeld meer met de zorgtaken bezig zijn dan de man, recentelijk onderzoek toont ook aan dat dit gevoel klopt.

Vrouwen vervullen namelijk anderhalf keer meer zorgtaken dan mannen, ook als ze werken. Daarnaast nemen ze twee keer vaker onbetaald verlof op voor zorg.

Op papier zijn de meeste partners voor een gelijke verdeling tussen werk en zorg voor de kinderen, maar in de praktijk kiest maar 10% hiervoor blijkt uit onderzoek van het CBS.

Te lezen is dat dit percentage is de afgelopen decennia gestegen, máár is nog altijd ‘traditioneler’ dan de idealen. Idealen? Ja, daar komen we straks op terug.

Wat daarnaast een rol speelt: een derde van de mannen vindt dat de vrouw beter geschikt is voor het opvoeden van jonge kinderen. Een op de zes vrouwen is het daarmee eens.

Dat zorgt er mede voor – naast de praktische kant – dat na de geboorte van een eerste kind het vooral de vrouw is die minder gaat werken en vaker thuis is. Kinderen beïnvloeden dus het inkomen van de vrouw, maar niet altijd die van de man.

Het combineren van parttime werk en zorg geeft veel moeders nu al stress. Fulltime werken in combinatie met dezelfde hoeveelheid zorgtaken staat voor een vrouw gelijk aan het rennen van een marathon, en niet elke vrouw is daarvoor te porren.

Bovendien vinden we in Nederland niet alleen dat een goede moeder er moet zijn voor haar kinderen, dat is ook wetenschappelijk te onderbouwen.

Studie na studie laat zien dat de beschikbaarheid van ouders een essentieel onderdeel is van een succesvolle opvoeding.

En zolang het financieel mogelijk is, luisteren veel partners naar hun instinct: de man jaagt op de prooi en de vrouwen kiezen voor het kind en de rust van het gezin.

Op deze manier komen we dus maar moeilijk uit de traditionele rolpatronen, maar is dat überhaupt nodig?

De werkelijke reden waarom vrouwen partime werken

Je kunt het moeilijk ontkennen, we leven in onzekere tijden.

Onze samenleving wordt telkens individualistischer en de centrale rol van onze sociale instituties brokkelt langzaam af.

Instituties die ons generaties lang stabiliteit en zekerheid hebben gegeven.

Het effect is huiveringwekkend. Mensen voelen zich verloren. Identiteitscrisissen zijn de orde van de dag.

Waar mannen en vrouwen tot voorkort een harmonieuze eenheid waren bevinden ze zich nu in een constante competitie.

En ondertussen wordt met top-down-benadering wanhopig gezocht naar een nieuwe cultuur en idealen.

Maar er is één aspect waar de mensen aan de tekentafel geen rekening mee houden: vrouwen zijn geen mannen.

Wat ze ook proberen, instincten en biologie zullen cultuur en idealen altijd aftroeven.

De energiecyclus van een vrouw duurt ongeveer 28 dagen, terwijl de cyclus van een man 24 uur duurt. Waar een man dagelijks opstaat met dezelfde dosis energie, fluctueert die van een vrouw per maand.

Vrouwen zijn bereid om mee te doen, maar niet ten koste van hun energetisch welzijn.

Je kunt haar afschilderen als ‘naïef’ of een ‘balanstrutje,’ maar ze weet dat ze een rolmodel is. Haar intuïtie is haar boodschapper en ze eert haar lichaam, geest en ziel.

Dus kiest ze ervoor om parttime te werken.

Omdat ze het effect kent van de blootstelling aan masculiene energie en weet dat ze voldoende rust nodig heeft.

Ze kent geen aversie tegen traditionelere rolpatronen. Haar man zorgt voor de randvoorwaarden zodat ze dit kan doen. Voor haar zit gelijkwaardigheid in energie en polariteit, niet in euro’s.

De propaganda gaat door

Ondanks verwoede pogingen van de politiek om deze beweging te kaderen in het belang van de positie van de vrouw, verdoezelt dat de ware reden niet: economische groei en arbeidskrapte.

Deeltijdwerken is ooit onder andere ontstaan om het mogelijk te maken dat vrouwen zowel konden werken als voor de kinderen zorgen, maar nu lijkt dat niet langer genoeg.

Tenzij we een manier vinden om de vrouwelijke natuur op de werkvloer te respecteren zullen vrouwen blijven kiezen voor deeltijdwerken.

Hiervoor zijn hervormingen nodig vanuit de politiek en nieuwe voorzieningen om dit mogelijk te maken.

Daarnaast moet het financieel ook haalbaar zijn, maar zolang 40% van haar fulltime inkomen opgaat aan kinderopvang blijft de keuze voor de meeste vrouwen voorlopig een eenvoudige.

De overheid blijft het proberen en lanceerde onlangs weer een campagne om vrouwen te verleiden om meer te gaan werken.

Ook werkgevers riepen deeltijdwerkers al vaker op meer uren te komen werken. Dit zou de krapte op de arbeidsmarkt helpen terug te dringen maar veel animo lijkt er niet voor.